De tempel van Saïs

In de dialoog Timaeus is Socrates bij Critias uitgenodigd. Ook aanwezig zijn de astronoom Timaeus en de veldheer Hermocrates uit het zuiden van Italië. Aan het begin van het gesprek vertelt Critias een verhaal, dat hij als kind van zijn grootvader heeft gehoord. Het gaat over de reis van de Atheense wetgever Solon naar Egypte en zijn bezoek aan de toenmalige hoofdstad Saïs in de westelijke Nijldelta. In de tempel van Saïs komt Solon de vroegste geschiedenis van Athene te weten. Een oude priester vertelt hem dat Athene lang geleden een machtige staat was en dat zij op rechtvaardige wijze werd bestuurd. Ook gaf Athene blijk van haar militaire macht in een oorlog die zij voerde met de zeemacht Atlantis.

In dit artikel onderzoek ik het thema van de rechtvaardige staat in de Timaeus. Ik zal laten zien hoe de tempel van Saïs in deze dialoog een plaats van herinnering wordt. De priesters hebben de belangrijkste gebeurtenissen die in Egypte en daarbuiten plaatsvonden in hun tempels opgetekend. Daarom weten zij dat Athene duizenden jaren geleden een rechtvaardige staat was. De Grieken zelf zijn dit vergeten, omdat hun cultuur en die van andere volkeren periodiek ten onder gaat door grote branden of overstromingen. De rivier de Nijl behoedt de Egyptenaren echter voor deze terugkerende verwoestingen.

Lees het volledige essay hier.


Johann Jakob Frey, Die preußische Expedition nach Ägypten unter Richard Lepsius auf dem Gipfel der Cheops-Pyramide (1842).